Từ xưa đến nay, có rất nhiều người tìm kiếm con đường, nhưng số người đạt được con đường thì lại rất ít. Nếu xem xét kỹ lưỡng, không phải do phương pháp không linh nghiệm, mà là động cơ của người tìm kiếm con đường không trong sáng. Đa số mọi người, về mặt danh nghĩa thì đang học đạo, nhưng trong tiềm thức lại chỉ muốn cầu đạo – cầu thần thánh bảo vệ mình khỏi tai ương, tránh xa tai họa, mong được phúc lộc dồi dào, sức khỏe và sống lâu, càng ít phải bỏ ra mà càng nhiều nhận lại. Tóm lại là một câu: hãy bảo vệ tôi để mọi việc đều như ý muốn.
Ai cũng muốn cầu đạo, nhưng không phải ai cũng muốn học đạo. Cầu đạo là vì lợi ích của bản thân, còn học đạo là vì lợi ích của người khác. Cầu đạo là để thu nhận, còn học đạo thì luôn sẵn sàng để cho đi.
Cầu đạo là để được lợi ích mà không bị thiệt thòi, trong khi học đạo lại có nghĩa là phải chịu thiệt thòi và chịu đựng nhiều hơn. Cầu đạo là để bảo vệ bản thân mình, còn học đạo là để phá vỡ cái tôi. Cầu đạo nhằm tránh xa những duyên xấu và trốn tránh hình phạt của quả xấu, trong khi học đạo thì luôn chuẩn bị sẵn sàng để gánh chịu những duyên xấu và quả xấu, cuối cùng chuyển hóa duyên xấu và quả xấu thành duyên tốt và ứng dụng tốt đẹp. Cầu đạo và học đạo tuy đôi khi đều khoác lên mình chiếc áo tu hành nhưng sự khác biệt giữa hai điều này như trời với đất.
Người cầu đạo lấy tâm phàm làm tâm, còn người học đạo lấy tâm từ bi làm tâm. Khi mới bắt đầu tu hành, sức lực của chúng ta quá yếu kém nên cần sự che chở của Tam Bảo. Tuy nhiên, mục đích chúng ta cầu đạo không phải vì lợi ích cá nhân trước mắt mà là để củng cố niềm tin vững chắc hơn nữa nhằm học hỏi tốt hơn và đạt được con đường nhanh hơn.
Học đạo và thành đạt trên con đường đó mới chính là định hướng cuối cùng cho việc cầu đảo hiện tại của chúng ta; nếu quên đi định hướng tối thượng này thì đôi khi việc cầu đảo ngược lại sẽ tưới tắm hoặc củng cố những dục vọng cá nhân của chúng ta. Đây là quy luật sinh tử chứ không phải quy luật của Đạo. Tại sao quy luật Đạo lại không linh nghiệm? Bởi vì tâm trí chúng ta không linh nghiệm. Chúng ta nên tự kiểm điểm thái độ hàng ngày của mình; có thể tự hỏi rằng: Trong một ngày hôm nay, lúc nào tôi cầu đảo nhiều hơn hay lúc nào tôi học đảo nhiều hơn? Ý nghĩ cầu đảo nhiều hay ý nghĩ học đảo nhiều?
Khi chúng ta đọc kinh hay ngồi thiền, trong lòng có nghĩ đến việc thần thánh bảo vệ tôi như thế nào hay chỉ nghĩ đến cách loại bỏ tham sân si trong lòng? Thông qua những quan sát này có thể kiểm tra xem bản thân thực sự đang cầu đảo hay đang học đảo.
